Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) is het voornaamste aanspreekpunt voor informatie over architectuur uit Vlaanderen en Brussel. Het creëert een ontmoetingsplek voor iedereen die architectuur wil maken, delen en beleven.
Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) zet in op een goede leefomgeving voor iedereen. Het creëert ontmoetingsplekken voor wie architectuur en haar geheugen maakt, onderzoekt, wil delen of ervaren. Het Architectuurinstituut verbindt heden, verleden en toekomst van de (on)gebouwde omgeving. Het pleit voor een zorgzame omgang met ruimte, mensen, materialen en het geheugen van plekken.
Het VAi focust op hoe architectuur kan omgaan met wat er maatschappelijk speelt. Spreken over architectuur, haar geschiedenis, materialiteit, vorm en culturele betekenis haakt in op actuele maatschappelijke transities als ecologisch bewustzijn, nieuwe vormen van ambacht, meerstemmigheid, sociale inclusie, digitalisering en de omgang met erfgoed. In de verbeeldingskracht van het ontwerp komen deze disciplinaire vraagstukken en de actuele maatschappelijke uitdagingen samen.
Het VAi is er voor ontwerpers, onderzoekers, beleidsmakers, burgers, erfgoedgemeenschappen en ruimtelijke actoren, jong en oud. Projecten van het VAi strijken neer op uiteenlopende plekken in Vlaanderen en Brussel, en ver daarbuiten. De werking van het VAi krijgt vorm in tentoonstellingen, lezingen, debatten, educatieve projecten, brede publieksevenementen, publicaties, advies op maat en een tweetalige website als kennisdatabank.
Het VAi beheert een belangwekkende collectie architectuurarchieven die voortdurend aangroeit. De zorg voor en de ontsluiting van de collectie schrijft zich in op internationaal erkende erfgoedstandaarden. De collectie van het VAi is een open huis voor iedereen die begaan is met architecturaal cultureel erfgoed in Vlaanderen en Brussel. Het publiek vindt er aanknopingspunten voor een vernieuwde relatie tussen erfgoed en hedendaags ontwerp. In de collectie zijn heden, verleden en toekomst van de architectuur immers verbonden.
Wie begaan is met het cultureel erfgoed van ontwerpdisciplines, van design tot stedenbouw, kan bij het kenniscentrum van het VAi terecht voor expertise over dit erfgoed. Het VAi maakt dit waar door zich te verankeren in een sterk netwerk van binnen- en buitenlandse partners. Aan de hand van thematische projecten ontwikkelt het VAi zijn expertise over ontwerperfgoed steeds verder. Het verspreidt deze kennis zo breed mogelijk via off- en online kanalen.
Het VAi smeedt allianties met onderzoekers, ontwerpers en organisaties over heel Vlaanderen en Brussel. Het vertegenwoordigt Vlaanderen op internationale evenementen zoals de Architectuurbiënnale in Venetië en is ingebed in een wereldwijd netwerk van architectuurinstituten.
Om de twee jaar organiseert het Vlaams Architectuurinstituut het Festival van de architectuur (F/a), waar nieuwe ontwikkelingen en actuele debatten aan een breed publiek worden voorgesteld. Meer dan honderd recente projecten, gebouwen en openbare ruimtes worden vrij toegankelijk gemaakt. Rondleidingen, debatten en speciale media-events helpen om bewustwording van de bebouwde leefomgeving op te wekken. Door dit alles is het Festival van de architectuur een moment van kritische reflectie, brede maatschappelijke betrokkenheid en van aandacht voor de bijdrage van architectuur aan onze leefomgeving.
Het Vlaams Architectuurinstituut brengt een waaier aan publicaties uit over architectuur in en uit Vlaanderen en Brussel. Het tweejaarlijkse Architectuurboek Vlaanderen geeft recente tendensen in de architecturale productie weer en formuleert kritische reflecties over de toestand van de architectuur in Vlaanderen en Europa. Catalogi over vooraanstaande en jonge architecten en schrijvers presenteren een dwarsdoorsnede van architectuurpraktijken, van gebouwen en ontwerpen, theoretische bijdragen, onderzoeken en polemische interventies.
Daarnaast maken we publicatiereeksen die kennis over architectuurarchieven verspreiden. Dit gebeurt in de vorm van catalogi, archievengidsen en monografieën die nieuwe inzichten stimuleren over de geschiedenis van de architectuur in Vlaanderen.
De website van het Vlaams Architectuurinstituut is de voornaamste bron van informatie over de hedendaagse architectuurcultuur en het architecturaal erfgoed in Vlaanderen en Brussel. Je vindt er feiten en cijfers, data en details omtrent evenementen en de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van architectuur. vai.be bevat een gebouwendatabank, een bookshop, een toegang tot de collectie, een activiteiten- en nieuwsoverzicht en verschaft informatie over subsidies en financiering voor (inter)nationale projecten.
Een onlinecollectiedatabank biedt een virtuele toegang tot alle geregistreerde architectuurarchieven in Vlaanderen en bevat informatie over instituten, databanken en evenementen over architectuurgeschiedenis en archiefbeheer. Een toolbox en een F.A.Q.-rubriek bieden een steun aan onderzoekers, architectenbureaus en erfgoedorganisaties in hun omgang met architectuurarchieven en maakt hen wegwijs in het beleidskader van architectuurcultuur.
Het Vlaams Architectuurinstituut is op twee plekken gehuisvest. In De Singel geeft het vorm aan het architectuurprogramma op de internationale kunstencampus. De lezingen, tentoonstellingen en andere publieksactiviteiten zijn ingebed in het artistiek programma van De Singel. De collectie is ondergebracht in een depot met leeszaal in het centrum van Antwerpen. Onderzoekers, studenten en andere geïnteresseerden kunnen daar de architectuurarchieven en de bijhorende bibliotheek raadplegen. Het Vlaams Architectuurinstituut ziet veel kansen om de collectiewerking meer maatschappelijk in te bedden via een nieuw huisvesting. Het zet zich momenteel in om hier op middellange termijn een toekomstbestendige invulling aan te geven.
Het Vlaams Architectuurinstituut is door de Vlaamse overheid gefinancierd vanuit het Kunsten- en het Cultureel-Erfgoedecreet. Het is een VZW met een Raad van bestuur en Algemene Vergadering. Daarnaast ondersteunt en inspireert een klankbordgroep de inhoudelijke keuzes van het instituut.
Het Vlaams Architectuurinstituut wil een duurzame organisatie zijn en kwaliteitszorg meenemen in alle aspecten van de werking. De samenwerking met partners, de interne organisatie en de omgang met mensen en middelen worden steeds getoetst op duurzaamheid. We hanteren daarbij een holistische visie die verder gaat dan de meetbare energetische duurzaamheid: hergebruik, kennisbeheer, sociale inclusie en zorgzaamheid staan in alle aspecten van de werking centraal.