Woning Begijnhoflaan

Voor een ouder echtpaar ontwierp Eagles of Architecture de verbouwing van een kleine woning uit de jaren dertig. Het hoekpand is volkomen onopvallend, maar omdat het deel uitmaakt van een keurig huizenblok, besloten de architecten toch niets te veranderen aan de buitenkant. De opdrachtgevers wilden een huis waarin ze elkaar altijd zouden kunnen horen. De mooie maquette overtuigde hen al snel en zo werden ze de opdrachtgevers van een aangenaam en vlot project.

Eagles of Architecture begon met een totale deconstructie van het huis. Ze sloopten het volledige interieur, inclusief wanden en vloeren, en diepten de kelder uit. Van daaruit bouwden ze de woning weer op. Veel kwam terug, maar niets zoals het was. Elke hoek, elke ruimte werd opnieuw doordacht. In het eindresultaat zijn delen van wanden weggelaten, ontbreekt stucwerk en nemen meubels de plaats in van muren en vloeren. Het nieuwe interieur verrijkt de ruimtelijke ervaring van het huis met schuine doorzichten naar de omgeving en onverwachte perspectieven, maar de vervreemding schuilt in elke hoek.

De draagstructuur geeft de aftrap. Een in het werk gestorte betonnen kolom is het nieuwe middelpunt van de woning en vormt zowel letterlijk als conceptueel de drager van het plan. De trap die eromheen werd gestort, schakelt losjes alle kamers aan elkaar. Op- en aantrede bepalen de maatvoering van het gehele huis. De naadloze overgang tussen interieur en meubels weerspiegelt de goede samenwerking tussen aannemer en schrijnwerker, met als resultaat een indrukwekkend afwerkingsniveau. De trap draait van de woonkamer omlaag naar de eethoek en de compacte keuken, die als ‘cockpit’ van het huis functioneert; de weg omhoog leidt langs een studienis, een tv-kamer en een (logeer)kamer naar de badkamer en een slaapkamer. Het dak vormt het verrassende einde van de route. Ook hier komt wat weggehaald is terug in een andere vorm. De spanten zijn plots slanke, stalen hoekprofielen geworden, die rusten op een eveneens stalen ringbalk, die alle vervangen moesten worden omdat het dakgebinte verrot bleek te zijn.

De inzet van dit project was het ontleden van de logica van de architectuur, een uitdaging die Eagles of Architecture vol overgave is aangegaan, met als resultaat een zelfontwikkelde grammatica. Te grote littekens op de binnenmuur zijn opgevuld met grafische vlakjes grijs cement. De binnenwand bleef onafgewerkt, het elektra werd erop gemonteerd. Trekstangetjes die een vloer dragen, scheren voor een muur langs. De platstalen stijlen van de traphekken draaien precies met de kolom mee. De vertigo die het project oproept door zijn ruimtelijke opzet zet zich door in de materiaalkeuze: de trappen lijken soms van onderaf beloopbaar, een wandafwerking ligt plots ook op een vloer, vanuit de kelder is de schoonloopmat van de entree zichtbaar, meubels staan én hangen.

Eagles of Architecture transformeerde het alledaagse programma van een huis voor twee personen in een architectuuroefening en hield het project binnen budget, zelfs met een nieuw dak en een onverwacht opduikende Romeinse muur onder het huis. Omdat dit project aantoont hoe architecten zelf hun vrijheid kunnen creëren en ook etaleert hoe ze plezier kunnen hebben in hun vak, haalde het ondanks de twijfelachtige technische duurzaamheid – Wordt het huis ooit nog geïsoleerd? – toch de selectie van dit boek. Architectuur is een serieus spel en deze realisatie laat zien hoe het gespeeld kan worden.

- Eireen Schreurs

Dit project is gepubliceerd in het Architectuurboek Vlaanderen N°14. Wanneer attitudes vorm krijgen